شبکه لایتنینگ بیت کوین چیست و چه کاری انجام می دهد؟

 

شبکه لایتنینگ بیت کوین یک راه‌حل لایه دوم Second Layer یا برون ‌زنجیره‌ای Off-Chain روی بلاک چین اصلی بیت کوین است که به کاربران اجازه می‌دهد بدون کارمزد یا تأخیر برای یکدیگر بیت کوین بفرستند. شبکه لایتنینگ، کانال‌های پرداختی روی شبکه اصلی ایجاد می‌کند که می‌توانند مثل یک پل دوطبقه بخشی از ترافیک شبکه اصلی را بپذیرند. به این وسیله، بلاک چین بیت کوین توانایی بیشتری برای پردازش تراکنش‌ها و شانس بیشتری برای پذیرش از سوی صاحبان کسب‌وکار به‌عنوان یک سیستم پرداخت خواهد داشت.  کاربران لایتنینگ با ایجاد «کانال پرداختی» بین یکدیگر و واردکردن مقدار مشخصی بیت کوین به کانال‌ها، می‌توانند هر تعداد تراکنش که مایل باشند به‌صورت دو نفره (P2P)، سریع و بسیار ارزان انجام دهند و دیگر برای پرداخت‌های روزمره مثل خرید قهوه‌ با بیت کوین، نیازی نیست که مدت طولانی را برای تأیید تراکنش منتظر بمانند.

این شبکه شباهت‌هایی به سیستم تسویه فعلی مورداستفاده‌ در شبکه‌های پرداخت سنتی مانند ویزا Visa و مسترکارت MasterCard دارد. وقتی پرداختی را از طریق لایتنینگ انجام می‌دهید، بلافاصله تسویه نمی‌شود. در عوض، وجوه خریدار (فرستنده) و درخواست فروشنده (گیرنده) به‌سرعت تأیید می‌شود و چراغ انجام تراکنش سبز خواهد شد.

تراکنش‌های لایتنینگ بسته به نحوه توافق طرفین، ممکن است چند روز یا چند هفته بعد تسویه شوند. شبکه‌ای از گره‌ها (نودها) مسئولیت اداره‌ شبکه لایتنینگ را به‌عهده دارند که پرداخت را اعتبارسنجی می‌کنند.

تاریخچه شبکه لایتنینگ بیت کوین

شبکه لایتنینگ ریشه در تفکرات ساتوشی ناکاموتو، خالق بیت کوین دارد؛ این ایده به زمانی برمی‌گردد که از «کانال‌های پرداختی» برای مبادله بیت کوین بین ۲ فرد صحبت می‌شد، به طوری که دیگر نیاز نبود هیچکس از این مبادله اطلاع پیدا کند یا تراکنش توسط دیگران تأیید شود. اما جوزف پون Joseph Poon و تادئوس درایا (Thaddeus Dryja ) با انتشار یک وایت‌پیپر در تاریخ ۱۴ ژانویه ۲۰۱۶، به ایده لایتنینگ رسمیت بخشیدند.

نویسندگان این وایت‌پیپر ادعا کردند که به‌جای تغییر خودِ شبکه‌ بیت کوین برای تراکنش‌های بیشتر، شبکه‌ای از کانال‌های ریزپرداخت می‌تواند مشکل مقیاس‌پذیری بلاک چین بیت کوین را حل کند. این ایده، دقیقاً نقطه مقابل ایده‌ افزایش سایز بلاک‌ بود که به هاردفورک بیت کوین کش انجامید.

لایتنینگ لبز (Lightening Labs)، یک آزمایشگاه مهندسی بلاک چین است که در کنار افراد و شرکت‌های دیگر ازجمله ACINQ و بلاک‌استریم (Blockstream ) به اجرای نسخه‌ بتای شبکه لایتنینگ در ماه مارس ۲۰۱۸ کمک کردند. تأمین مالی پروژه لایتنینگ با سرمایه‌گذاری کشت ایده (Seed Funding ) به مبلغ ۲.۵ میلیون دلار انجام شد که جک دورسی، مدیرعامل توییتر هم در آن مشارکت داشت.

مزایا و محدودیت‌های شبکه لایتنینگ بیت کوین

مزایای شبکه لایتنینگ بیت کوین :

لایتنینگ از راهکار برون‌زنجیره‌ای برای حل مشکل مقیاس‌پذیری استفاده می‌کند. در صورت موفقیت این شبکه، احتمالاً از ترافیک تراکنش‌های شبکه بیت کوین کاسته می‌شود.

لایتنینگ به وسیله کانال‌های پرداختی دوطرفه، امکان ارسال و دریافت (تقریباً) آنی را فراهم می‌کند.

شبکه لایتنینگ به‌دلیل کاهش هزینه تراکنش‌ها، برای پرداخت‌های خرد مناسب است.

محدودیت‌های شبکه لایتنینگ بیت کوین :

برخلاف تراکنش‌های درون‌زنجیره‌ای، در صورتی که دریافت‌کننده آفلاین باشد نمی‌تواند مبلغ را دریافت کند.

اعضای شبکه باید به طور مداوم بلاک چین بیت کوین را رصد کنند تا از خطر به سرقت رفتن بیت کوین‌های کانال‌های پرداختی در امان بمانند. البته این کار را برخی سرورها هم می‌توانند انجام دهند.

شبکه لایتنینگ هنوز برای مبالغ بالا مناسب نیست. از آنجا که این شبکه از کانال‌های پرداختی بین افراد ساخته شده است، امکان انتقال از طریق واسطه‌ها در صورتی که پول کافی در کانالشان نداشته باشند، وجود ندارد.

بازکردن و بستن کانال‌های پرداختی، نیازمند تراکنش‌های درون‌زنجیره‌ای است که برای تأیید در شبکه، به کارمزد و زمان بیشتری احتیاج دارند.

لایتنینگ و نحوه استفاده از آن، هنوز هم برای برخی از کاربران تازه‌وارد بیت کوین، گنگ و پیچیده است.

شبکه لایتنینگ بیت کوین چگونه کار می‌کند؟

شبکه لایتنینگ با دور زدن بلاک چین اصلی بیت کوین، تراکنش‌ها را سریع‌تر و هزینه آن‌ها را کم می‌کند. لایتنینگ شبکه‌ غیرساختارمندی است که پیرامون شبکه اصلی بیت کوین ساخته شده است.

اساس کار شبکه لایتنینگ، استفاده از «کانال‌های پرداختی دوطرفه» است. کانال‌های پرداختی همان «کیف پول‌های چندامضایی » با قابلیت‌های بهبود یافته هستند. به همین خاطر زمان لازم برای انجاممبادله در شبکه لایتنینگ به اندازه ارتباط دو کیف پول با یکدیگر طولمی‌کشد، نه بیشتر!

برای شروع استفاده از شبکه لایتنینگ، باید مقداری بیت کوین در یک کانال پرداخت واریز و قفل شود. سپس تا وقتی که کانال بسته می‌شود، می‌توان بیت کوین‌ها را به‌صورت برون‌زنجیره‌ای در شبکه لایتنینگ خرج کرد.

شاید عبارت «برون‌‌زنجیره‌ای» در ابتدا گیج‌کننده به نظر برسد و فکر کنید که بیت کوین‌های شما از شبکه بلاک چین خارج شده و به فضای دیگری منتقل می‌شوند؛ اما در واقع این‌گونه نیست و بیت کوین‌های شما تا زمانی که کانال به صورت باز باقی بماند، در یک آدرس چندامضایی که در بلاک چین ثبت شده قرار خواهند داشت.

زمانی که دو کاربر بخواهند به مبادلات بین خود خاتمه دهند با بستن کانال، تراکنشی را به بلاک چین ارسال می‌کنند و آخرین وضعیت موجودی هر یک در بلاک چین ثبت می‌شود. البته تراکنش دیگری هم در زمان ایجاد کانال بین دو کاربر، بر روی بلاک چین ثبت می‌شود که در آن مقدار واریزشده از سوی هر نفر در کانال مشخص می‌شود.

به‌بیان ساده‌تر لایتنینگ مانند این است که شما و دوستتان حساب‌‌ و کتاب بین خودتان را روی کاغذی می‌نویسید و در دوره‌های زمانی خاصی که برای تسویه حساب در نظر گرفته‌اید (مثلاً اول هر ماه)، با جمع و تفریق هزینه‌های صرف‌شده توسط هر طرف، مبلغ مشخصی را یا شما به دوستتان پرداخت می‌کنید یا او به شما پرداخت می‌کند.

اما این مبادلات همیشه بین شما و دوستتان (که به او اعتماد دارید) نیست. احتمالاً در بسیاری از موارد قصد مبادله با یک فرد غریبه را داشته باشید؛ در این مورد چگونه باید به او اعتماد کرد؟

پاسخ این است که زمان ایجاد کانال، هریک از شما سپرده‌ مشخصی که تقریباً مانند یک وثیقه عمل می‌کند را در کانال قرار می‌دهید. این سپرده باید مساوی یا بیشتر از مقداری که منتقل می‌شود باشد.

از سوی دیگر، گره‌ها یا نودهایی که پرداخت‌ها را هدایت می‌کنند مسئولیت اداره شبکه را بر عهده دارند. نودها نیز به‌دست افراد عادی یا شرکت‌ها اداره می‌شوند. همین مورد باعث تضمین تمرکززدایی شبکه لایتنینگ می‌شود.

تراکنش‌های شبکه لایتنینگ بیت کوین چگونه انجام می‌شوند؟ توضیح به‌زبان ساده

برای اینکه بهتر با شیوه انجام تراکنش‌ها در شبکه لایتنینگ آشنا شویم، می‌توانیم با مثال کافی‌شاپ ادامه دهیم. در این مثال، شما می‌توانید یک کانال پرداخت لایتنینگ بین کیف پول خودتان و کیف پول صاحب کافی‌شاپ ایجاد کنید و هرروز بدون اینکه حتی یک ساتوشی کارمزد بپردازید، پرداخت‌های خُرد انجام دهید.

در این حالت، شما و فروشنده تصمیم می‌گیرید که یک کانال پرداخت لایتنینگ ایجاد کنید. شرط اولیه برای این منظور، دسترسی هر دو طرف به کیف پولی است که از شبکه لایتنینگ پشتیبانی می‌کند.

اولین و مهم‌ترین شرط دسترسی به شبکه لایتنینگ برای تمام طرفین درگیر در تراکنش‌های لایتنینگ، داشتن کیف پول شبکه لایتنینگ است که از این شبکه پشتیبانی کند.

سپس، هر دو طرف (شما و فروشنده) باید به‌وسیله کلیدهای عمومی خود یک آدرس چندامضایی (multi-sig) ایجاد کنید؛ آدرس «چندامضایی» آدرسی است که برای خرج بیت کوین‌های موجود در آن، باید هم شما و هم فروشنده آن را امضاء و تأیید کرده باشید. با واریز بیت کوین به این آدرس، می‌توانید تراکنش‌های خود را در شبکه لایتنینگ ادامه دهید.