بازار نعلبندان گرگان

 

بازار نعلبندان گرگان یکی از جاهای دیدنی گرگان و بازارهای سنتی کشور است که با وجود قدمت تاریخی و حفظ بافت تاریخی خود همچنان به عنوان یکی از بازارهای محلی فعال این شهر فعالیت گسترده ای دارد. بعد از میدان شهرداری گرگان ، یک کوچه باریک وجود دارد که یک مجموعه بازار محلی را با پیچ و تابهای مختلف تشکیل می دهد. بازار نعلبندان از زمان های بسیار قدیم قلب تپنده استرآباد قلمداد می شده است و قدمت آن به قرن چهارم هجری باز می گردد.

بازار قدیمی گرگان یا بازار نعلبندان در قسمت بافت قدیمی گرگان ، حد فاصل تقاطع چهار راه میدان و تقاطع میر کریم و میدان قیصریه واقع شده است و از جنوب به خیابان امام خمینی و از غرب به محله سرچشمه متصل است. بازار قدیمی گرگان که دارای قدمتی طولانی است از نظر سبک معماری یکی از زیباترین بازارهای شمال ایران است. طبق اسناد موجود ، قدمت این بازار به سال 375 هجری قمری برمی گردد. مسجد جامع واقع در کنار بازار قدیمی ترین مسجد جامع شهر است.

بازار نعلبندان گرگان

این بازار یکی از مراکز مهم عرضه محصولات محلی و غیر محلی است و محصولات صنایع دستی آن به ویژه صنایع دستی ترکمن محبوبیت زیادی دارد. امروزه این بازار محصولات متنوعی از غذا تا لباس را در بر می گیرد و اهالی این شهر هر روز نیازهای روزمره خود را از این بازار خریداری می کنند. تره‌بارها و میوه‌فروشی‌ها هر روز سبزیجات و میوه های تازه ارائه می دهند و بازار ماهی بسیار شلوغ و پویاست. این بازار مخصوصاً در ایام نوروز رونق زیادی می گیرد و بسیاری از مردم گرگان و حتی شهرهای اطراف آجیل سفره عید خود را از آنجا تهیه می کنند.

بازار نعلبندان چندین ردیف مختلف دارد که توسط زیرمجموعه ها به هم متصل می شوند و افراد زیادی در آنجا به کار می پردازند. در این بازار حدود 150 مغازه وجود دارد. البته باید گاری هایی را که در بازار تردد می کنند و کالاهای خود را می فروشند به این تعداد اضافه کنید. یکی از مهمترین کالاهای عرضه شده در این بازار پوشاک است؛ به ویژه اسباب بازی های زیادی در اوایل بازار وجود دارد و این بازار یکی از مراکز عمده فروش پارچه است.

یکی از ویژگی های بازارهای محلی وجود انواع خوراکی‌های خانگی است. از فروش نان و شیرینی های محلی که از روستاهای اطراف ، مثلاً از روستای معروف زیارت که نان پخته شده در تنور را می فروشد ، گرفته تا انواع ترشی هایی که خانم ها معمولاً تهیه می کنند ، آورده می شود. صنایع دستی مانند لباس محلی و پارچه های دست ساز و حتی صنایع دستی ترکمن نیز در این بازار عرضه می شود. از آنجا که این استان بیشترین تنوع فرهنگی و قومی را دارد ، تنوع صنایع دستی و غذایی که در این بازار عرضه می شود نیز کاملاً مشهود است.

مکان های تاریخی بازار نعلبندان گرگان

در منطقه بازار قدیمی گرگان ، مدرسه محسنیه ، سادات ، کاروانسراهای حاج امین الاضرب ، کاروانسرای حاج محمد تقی خان هزار جریبی ، حمام درب نو و سقاخانه حضرت عباس (ع) وجود داشت اما با گذشت زمان ، فقط نام آنها باقی مانده است. از بناهای مهم و تاریخی داخل بازار نعلبندان می توان به حمام قاضی ، مسجد جامع ، تاکایای قدیمی ، آب انبار و عمارت محمد شاه اشاره کرد. در سال 1311 خیابان امام خمینی از وسط میدان عبور کرد و نعلبندان را به دو قسمت شمالی و جنوبی تقسیم کرد.

در گذشته این بازار یکی از مراکز مهم تجارت ، توزیع و اشاعه افکار و اندیشه های فرهنگی و اجتماعی بود و به دلیل گذشت زمان و عوامل اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی ، تغییر کرده و شکل قدیمی و تاریخی خود را از دست داده است. چندین کاروانسرای مهم و مشهور مانند کاروانسرای حاج محمد تقی خان هزار جریبی در این بازار در منطقه دروازه مازندران و امامزاده عبدالله فعلی در این بازار وجود داشت. راسته های مختلف بازار قدیمی گرگان طی سالهای گذشته از بین رفته است و اکنون بقایای برخی از ان ها به جای مانده است.

 بازار قدیمی گرگان از نظر سبک معماری یکی از زیباترین بازارهای استان گلستان و منطقه شمال ایران است. اسناد ، متون تاریخی ، گزارش ها و سفرنامه هایی مانند رابینو که به منطقه استرآباد قدیم و گرگان کنونی سفر کرده اند ، وجود بازارهای مختلف در این منطقه را نشان می دهد. بازارهای استرآباد و گرگان مربوط به دوره هخامنشی است که در اسناد تاریخی ذکر شده است.